Struisvogel (Struthio camelus)

De struisvogel met zijn wonderlijke uiterlijk is houder van meerdere records: hij is de grootste levende vogel, loopt sneller dan elk ander tweebenig dier en legt van alle dieren de grootste eieren. Hoewel de struisvogel niet in alle delen van Afrika voorkomt, is hij toch een van de bekendste vogels van dat continent. Dat ligt aan zijn wonderlijke verschijning met zijn ronde lijf, zijn dunne poten, lange hals en kleine kop met de eigenaardige ‘gezichtsuitdrukking’. Het bestand ten zuiden van de Sahara neemt af als gevolg van de jacht. Op andere plaatsen zijn de dieren nog niet direct in gevaar, hoewel hun leefomgeving steeds kleiner wordt door ontginning en bewoning.

Orde: Loopvogels
Familie: Struisvogels
Geslacht & Soort: Struthio camelus
Categorie: Vogels

Wat eet een struisvogel?

Een struisvogel eet de spaarzame maar energierijke jonge loten, bladeren, bloesems en granen waarvan hij leeft zorgvuldig af. Hij houdt het voedsel eerst achter in zijn keel, totdat hij het als grotere hap doorslikt. Dit effect is heel goed te zien omdat een struisvogel zo’n lange, kaal lijkende nek heeft waarvan de huid heel elastisch uitrekt bij het slikken. Zoals veel andere vogels, eet een struisvogel ook kleine steentjes die het taaie plantenmateriaal in zijn spiermaag (de tweede maag bij vogels) helpen vermalen en de vertering stimuleren. Terwijl ze aan het grazen zijn, spieden struisvogels regelmatig de horizon af op eventueel gevaar op tijd te bemerken. Ze hebben een scherp gezichtsvermogen en de grootste ogen van alle op het land levende dieren.

Waar leeft de struisvogel?

Struisvogels leven algemeen ten zuiden van de Sahara, in Somalië, Ethiopië en delen van Oost-Afrika en het Zambezi-gebied. In Australië wonen in het wild levende nakomelingen van de ingevoerde vogels. Struisvogels leven op savannen waar maar her en der een boom groeit. Ze nemen er genoegen met gras of andere begroeiing. Af en toe komen er ook weleens oude sprinkhanen op hun menu voor. Buiten de broedtijd vormen volwassen struisvogels meestal losse groepen van twee tot vijf vogels. In gebieden waar het minder droog is, blijven ze meestal het hele jaar door in dezelfde streek. De struisvogelpopulaties die in woestijnen leven, leiden echter meer een nomadenleven omdat ze op zoek voedsel behoorlijke afstanden moeten afleggen.

Gedrag: leeft in kleine groepen
Voedsel: grassen, granen, bladeren en bloesems, af en toe ook sprinkhanen
Levensverwachting: meer dan 40 jaar

Struisvogel ei

Een struisvogel maakt in hun territorium meerdere vlakke nestkuilen. Elke haan paart met een vrouwtje dat als ‘hoofd hen’ geldt en die een van de kuilen voor het nest uitzoekt en daar tot 12 eieren in legt. Vervolgens leggen twee tot vijf ‘bijhennen’ hun eieren ook in dat zelfde nest. De laten daarna hun eieren over aan de haan en de hoofd hen die het broedsel bewaken en bebroeden. Vanwege hun grootte, kunnen struisvogels een groot aantal eieren uitbroeden, waarbij twintig geen uitzondering zijn. Kort na het uitkomen van de eieren, verzamelen de jongen uit verschillende nesten zich in grote groepen die door een of twee volwassen struisvogels als babysit worden bewaakt. Slechts 15% van de jonge struisvogels bereikt de leeftijd van een jaar en de volwassenheid, want veel kuikens, vallen ten prooi aan hyena’s en jakhalzen.

Geslachtsrijp: mannetje met 3-4 jaar, vrouwtje met 2 jaar
Paartijd: verschillend
Legsel: 10-12 crèmekleurige of witte eieren
Broedduur: ongeveer 42 dagen
Begeleiding van de jongen: 4-5 maanden

De struisvogel en de mens

Struisvogels waren vroeger vooral vanwege hun sierlijke veren interessant. Tegenwoordig houdt men deze vogels vooral voor hun vlees, hun huid en als toeristische attractie. Ze worden ook wel afgericht om andere vogels uit graanvelden te verdrijven en om kuddes vee bijeen te houden. Bovendien worden ze afgericht als rijdier voor speciale struisvogelraces. De struisvogel werd pas in de tweede helft van de vorige eeuw in Australië ingevoerd.