Vliegend hert (Lucanus cervus)

Het vliegend hert (Lucanus cervus), ook wel hertkever genoemd is de grootste kever in Midden-Europa en kan tot 9 centimeter lang worden. Mannetjes zijn meestal veel groter dan vrouwtjes en werden daarom vroeger als een andere soort beschouwd. Deze kever is tegenwoordig zeer zeldzaam en is het meest actief in juni en juli. De kaken van het mannetje van het vliegend hert zijn in de loop van de evolutie zo groot geworden, dat ze vrijwel onbruikbaar zijn om mee te bijten. De kever gebruikt ze als een hertengewei.

SNEL INFORMATIE OVER VLIEGEND HERT

1. Uiterlijke kenmerken
2. Vliegend hert wanneer te zien
3. Leefgebied
4. Wat eet een vliegend hert
5. Voortplanting
6. Verwante soorten

Uiterlijke kenmerken van vliegend hert

Het mannetje van het vliegend hert kan 30 tot 90 mm worden, het vrouwtje 25 tot 50 mm.  De hertkever heeft glanzende bruine dekschilden. De kaken zijn roodachtig-bruin van kleur. De larve is witachtig. Het mannetje heeft extreem grote kaken, die van het vrouwtje zijn kleiner van grootte. Deze vliegende kever heeft 1 paar dekvleugels en 1 paar vliezige vleugels om mee te vliegen.

• Afmetingen: Het mannetje 30 tot 90 mm, vrouwtje 25 tot 55 mm.

Vliegend hert wanneer te zien

Juni en juli zijn de enige maanden van het jaar waarin met volwassen vliegende herten kan zien. In deze periode komen de dieren uit de pop, paren ze en leggen ze eieren. Je kunt het vliegend hert het makkelijkst vinden in loofbossen of in parken met oude bomen, vooral als daar eiken groeien. Waar geen eiken groeien kun je deze grote kever soms ook in tuinen vinden waar stronken van oude bomen liggen. Je kunt ze alleen in het begin van de zomer zien vliegen. Het mannetje is eenvoudig te herkennen aan de reusachtige ’tang’. Vrouwtjes bezitten bovenkaken van normalere proporties.

Waar leeft het vliegend hert

Het vliegend hert leeft in grote delen van Europa en Azië, vooral in gebieden met veel loofbossen. Door het opruimen van dood en rottend hout van bomen zijn de populaties erg afgenomen. Alleen in gebieden waar men een groot gedeelte van de omgevallen bomen laat liggen, heeft het vliegend hert een kans om te overleven.

Leefwijze

Als je een vliegend hert verstoort, zal hij dreigende bewegingen maken met zijn geweivormige kaken. Deze extreem grote bovenkaken zijn voorzien van relatief zwakke spieren en worden slechts zelfden als wapen gebruikt. De veel kleinere kaken van het vrouwtje kunnen een aanvaller veel gemener bijten. Grootte en vorm van het ‘gewei’ van het mannetje staan in verhouding tot de grootte van de kever. Kaken van kleinere mannetjes hebben meestal minder zijdelingse uitsteeksels. Net als bij herten gebruiken mannetjes hun ‘gewei’ bij gevechten met rivalen om de vrouwtjes. De beide mannetjes proberen elkaar op te tillen totdat er één op zijn rug ligt of van een boom wordt afgeworpen.

Wat eet een vliegend hert

Vliegende herten voeden zich hun hele leven met loofbomen, vooral eikenbomen. Met hun onderkaken likken de volwassen kevers sap en ander voedingsrijke vloeistoffen die de boom afscheidt. De kaken van van het mannetje zijn voor het opnemen en verkleinen van voedsel onbruikbaar. Het vliegend hert leeft ongeveer vijf tot zes jaar van verrot hout en de wortels van boomstronken. Dood hout bevat meer schimmels dan vers hout en is voor deze grote kever makkelijker te kauwen. De gewoonte om dood hout uit bossen te verwijderen, heeft in veel gebieden geleid tot een drastische afname of zelfs uitsterven van deze kever.

Voortplanting

Het vliegend hert mannetje toont zich aan het vrouwtje door met opgeheven kop en wijd geopende kaken om haar heen te lopen nadat hij haar omvergeworpen heeft. Tijdens de paring houdt hij het vrouwtje met zijn kaken vast. De eieren worden in vermolmd hout gelegd, daarna sterft het vrouwtje. Het mannetje wordt niet veel ouder. Uit ieder ei kruipt later een grijswitte larve met een donker bruine kop en een gekromd en geplooid lijf. De larve brengt ongeveer 5 tot 6 jaar in dit stadium door.

Hij heeft krachtige kaken waarmee hij hout vermaalt, en die paar korte poten. Een larve van dit stadium eet zeer grote hoeveelheden verrot hout. Tijdens het popstadium doorloopt de kever snel de metamorfose, maar brengt daarna soms vele maanden als volwassen dier in het popomhulsel door. Tijdens deze periode komt de stofwisseling van het dier bijna tot stilstand. Waarschijnlijk wordt deze periode van langzame stofwisseling, ook wel diapauze geheten, veroorzaakt door het invallen van de winter. Wanneer het in het volgende jaar weer warmer wordt, produceert de kever ontwikkelingshormonen en komt uiteindelijk in het begin van de zomer uit de grond om zich voort te planten.

• Legperiode: Juni tot juli.
• Larvestadium: Duurt ongeveer 5 tot 6 jaar.

Ontwikkelingsfasen van het vliegend hert

De pop brengt de winter in verrot hout van een boomstronk door. In het volgende voorjaar komt de volledig ontwikkelde kever tevoorschijn. De larve komt uit het ei en voedt zich met dood hout. Hij verpopt zich na 5 tot 6 jaar. Een volwassen kever vliegt moeizaam, en beide seksen leven maar kort. Het vrouwtje sterft kort na het afzetten van de eieren.

• Gedrag: In de zomer een nachtdier.
• Voedsel: Rottend hout (larven), boomsappen (volwassen kevers)

Verwante soorten

Tot de familie van de vliegende herten (Lucanidae) behoren o.a. Lucanus elephas uit het zuiden van de V.S., Chiasognathus grantii uit Chili en Cladognathus giraffa uit India en Java.

Groepen

• Orde: Kevers
• Familie: Vliegende herten
• Geslacht en soort: Lucanus cervus
• Categorie: Insecten

Buitenlandse benaming

Vliegend hert

Stag beetle

Le Lucane Cerf Volant